Cùng Locker & Lock tìm hiểu về mã barcode
Barcode là gì?

Mã vạch (Barcode) là công nghệ thu thập và nhận dạng dữ liệu thông qua các vạch đen trắng song song cùng khoảng trống xen kẽ. Những đường vạch này được sắp xếp theo quy tắc mã hóa nhất định để máy quét dễ dàng đọc và giải mã.
Với mắt thường, barcode chỉ là những đường vạch đơn giản, nhưng thực chất ẩn chứa thông tin quan trọng như mã sản phẩm, xuất xứ, giá bán hay số lô hàng. Đây là phương tiện giúp kết nối giữa thế giới vật lý và hệ thống dữ liệu điện tử.
Lịch sử hình thành mã vạch barcode
Ý tưởng về barcode ra đời năm 1948, được khởi xướng bởi Norman Joseph Woodland và Bernard Silver. Ban đầu, họ dựa trên tín hiệu mã Morse để xây dựng hệ thống ký hiệu nhận diện tự động.
Năm 1949, hai nhà sáng chế đã nộp đơn xin cấp bằng sáng chế tại Mỹ. Đến năm 1952, bằng sáng chế chính thức được phát hành, đặt nền móng cho công nghệ barcode hiện đại. Từ những mẫu hình vòng tròn đồng tâm ban đầu, barcode đã phát triển thành dạng vạch song song quen thuộc hiện nay.
Các loại barcode phổ biến
Barcode tuyến tính (1D)
Đây là dạng mã vạch truyền thống, sử dụng các sọc đen trắng để mã hóa dữ liệu theo chiều ngang. Barcode 1D có độ phủ sóng rộng rãi trong thương mại và logistics.
Một số loại barcode 1D thông dụng:
- UPC: Dùng phổ biến ở Mỹ, Canada, Anh, Úc, thường xuất hiện trên bao bì hàng tiêu dùng.
- EAN: Phổ biến ở châu Âu, thường thấy trên sản phẩm siêu thị và cửa hàng bán lẻ.
- Code 39: Cho phép mã hóa số, chữ hoa và ký tự đặc biệt, thường ứng dụng trong xuất bản, quân đội, y tế.
- Code 128: Có mật độ dữ liệu cao, hỗ trợ toàn bộ bảng mã ASCII, được dùng nhiều trong ngân hàng máu, ngành dược.
- ITF (Interleaved 2 of 5): Thường dùng trên thùng hàng, pallet trong kho bãi, vận chuyển.
Barcode ma trận (2D)
Khác với barcode tuyến tính, mã vạch 2D cho phép lưu trữ lượng thông tin lớn hơn, bao gồm cả ký tự, số, và dữ liệu đa phương tiện.
Ví dụ điển hình chính là QR Code – loại mã được sử dụng rộng rãi trong marketing, thanh toán điện tử, truy xuất thông tin và chia sẻ link nhanh chóng.
Vai trò của mã vạch trong thực tiễn
Barcode ngày nay xuất hiện ở hầu hết mọi lĩnh vực, từ bán lẻ, sản xuất cho đến dịch vụ công cộng.
- Phân loại và quản lý hàng hóa – kho vận: Barcode hỗ trợ kiểm soát quá trình nhập – xuất hàng, quản lý tồn kho, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và giảm sai sót.
- Truy xuất nguồn gốc – chống hàng giả: Thông qua barcode, người tiêu dùng có thể dễ dàng kiểm tra thông tin sản phẩm, từ nơi sản xuất, ngày đóng gói đến hạn sử dụng.
- Thanh toán nhanh chóng: Tại siêu thị hay cửa hàng tiện lợi, barcode rút ngắn thời gian quét sản phẩm và tính tiền, nâng cao trải nghiệm mua sắm.
- Ngành hàng không: Các hãng bay sử dụng barcode để quản lý vé điện tử, hành lý và quy trình check-in.
- Marketing và truyền thông: QR Code được in trên poster, tờ rơi, bao bì giúp khách hàng quét để truy cập website, tải ứng dụng hoặc tham gia chương trình khuyến mãi.
Các yếu tố cần lưu ý khi chọn máy quét barcode
Để barcode phát huy hiệu quả, việc lựa chọn máy quét phù hợp rất quan trọng.
- Loại code cần đọc: Máy quét 1D hoặc 2D sẽ phù hợp với từng nhu cầu sử dụng khác nhau.
- Mục đích sử dụng: Nếu dùng trong siêu thị, bạn chỉ cần máy quét đơn giản. Nhưng với kho vận, bạn cần thiết bị công nghiệp bền bỉ.
- Kích thước và chất liệu barcode: Barcode in trên giấy bóng dễ gây lóa, trong khi barcode in nhỏ cần máy có độ phân giải cao.
- Khoảng cách và góc quét: Mỗi máy quét có Field of View (FOV) khác nhau, ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ thao tác.
Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đọc barcode
Dù công nghệ hiện đại đến đâu, việc đọc barcode vẫn phụ thuộc vào một số yếu tố ngoại cảnh:
- Ánh sáng môi trường: Nguồn sáng quá gắt hoặc quá yếu có thể làm máy khó nhận diện vạch.
- Chất liệu in: Giấy bóng gây phản chiếu, bề mặt sần hoặc mờ có thể làm barcode không rõ nét.
- Tình trạng mã vạch: Barcode bị mờ, nhoè, rách hay che khuất sẽ ảnh hưởng đến tốc độ và độ chính xác khi quét.
- Do đó, để nâng cao hiệu quả, doanh nghiệp cần chú trọng từ khâu in ấn đến bảo quản sản phẩm.
Tủ eLocker Barcode – Giải pháp gửi đồ thông minh
Một trong những ứng dụng thú vị của barcode là tủ eLocker Barcode. Đây là hệ thống tủ gửi đồ hiện đại, cho phép người dùng lưu trữ tài sản cá nhân chỉ bằng một mã vạch in trực tiếp từ tủ.
Quy trình gửi – nhận được tự động hóa hoàn toàn, giúp tiết kiệm nhân sự quản lý. Người dùng chỉ cần quét mã để mở tủ và lấy đồ, đảm bảo nhanh gọn và chính xác.
Tủ eLocker Barcode đặc biệt phù hợp tại siêu thị, trung tâm thương mại hay cửa hàng bán lẻ – nơi có lượng khách ra vào đông, cần giải pháp lưu trữ tiện lợi và an toàn.